Tussen de rotsen en de rivier

Stuck in paradise

Ik zit met mijn voeten op een steen en kijk uit over onze kampeerplek. Echt een mooi plekje in een kleine oase in een verder gortdroge kloof. Om me heen door geiten kortgegraast gazon, glooiend met her en der een flinke steen. Een paar moerbeibomen geven de hele dag schaduw. Een kraakhelder beekje om jezelf te wassen voorziet ons van drinkwater. De zon is heftig op deze hoogte maar is net verdwenen achter een berg. Het is inmiddels aangenaam warm met een klein warm briesje. De Bartang rivier raast en kolkt bruingrijs voorbij, een meter of 20 breed hier. In de verte een aantal bergen in verschillende tinten grijs.

Els en de anderen zijn weg, naar een bruiloft een stuk verder op. Hoe we hier weg gaan komen is onduidelijk. Er zijn twee opties. De ene kant op is twintig meter weg geblokkeerd door een aardverschuiving en de andere uitgang is een gravelpad dat 280 km lang de rivier volgt en deels overstroomd is. Of daar onderweg voldoende benzine is valt te betwijfelen. Het eten is bijna op maar de pracht van de omgeving maakt ons laconiek.

Een week geleden vertrokken we uit Osh. Op zoek naar een sportfestival aan de voet van mount Lenin. We verlaten de hitte en klimmen al snel naar 3500 meter hoogte. Rokers hebben minder last van hoogteziekte dus dag gaat ons goed af. Drie uur zou het duren om er te komen maar met onze snelheid worden dat er zes. Als we ook nog een verkeerde weg in slaan en aan de verkeerde kant van het dal uitkomen weten we dat we het festival gaan missen.

Het is hier echt mooi! De gigantische vlakte die we doorkruisen is omringd door hoge bergen met sneeuw. Overal zijn kleine en grotere rivieren en velden vol met bloemen. Ergens scheurt een colonne vrachtwagens op en neer. Druk doende een stuk berg om te zetten in bouwmateriaal. Het leger is actief hier langs de grens met Kirgistan, Afghanistan en China. Tussen de herders op paarden passeert ons zo af en toe een pantserwagen.

We vinden een plekje tussen een paar bollende met gras begroeide heuvels. Het huis van marmotten die we voor een avondje van hun rust beroven. Ze kunnen niet anders dan m smeren en we zien ze op hun achterpoten op wacht staan met hun gouden vachten. Een paar kinderen komen en kijkje nemen en een klein jongetje deelt zijn zonnebloempitten met ons. In ruil delen wij onze Oreo koekjes.

De grens met Tajikistan ligt op 4500 meter hoogte. Op deze hoogte verliezen de motoren meer dan de helft van hun vermogen maar met flink gassen gaat het gelukkig prima. De grens over is altijd leuk en spannend. Dankzij internet weten we inmiddels van hun scam ons valse documenten aan te smeren. En als Els ze vertelt dat we niet mee doen is het al snel goed.

Dagen lang rijden we over prachtige wegen dwars door de bergen. De Pamir highway is een van de hoogste wegen ter wereld en geliefd door toeristen. Er zijn verschillende routes die je kunt doen en manieren waarop. Er zijn veel mensen die een auto met chauffeur gehuurd hebben. Dan, ook in de categorie levensgenieters heb je de mensen met eigen auto; de overlanders. Soms in een vrachtwagen, een 4×4 of een stadsauto. De motoren; veel dikke BMWs. Het leukste zijn de crossers en zelf sleutelaars met minimale bagage, zoals wij natuurlijk 🙂

Dan de fietsers, wtf. Deze enorme afstanden op grote hoogte over slechte wegen in de brandende zon… Dat is epic en zeker niet weggelegd voor iedereen. Zo lopen we een restaurantje in voor een kop soep en vinden aan een tafel twee schimmen uit Frankrijk. Leuke mensen maar helemaal kapot vragen ze zich af of dit nog vol te houden is. De vrouw was gisteren ziek omdat er geen eten was en ze zich had volgestopt bij een abrikozenboom. Een uitgemergelde Italiaan ontmoeten we aan het eind van een moeilijke route. Hij doet zijn best maar het lukt hem niet binnen een gesprekje van een minuut, toch de rivier, het uitzicht, de mensen en de weg te vervloeken. We geven hem een paar koekjes en laten hem achter met zijn uitdaging.

Zo trekt het circus aan de mensen hier voorbij. Onderling wordt er druk gezwaaid en zeker op de moeilijke stukken stoppen we vaak even en checken hoe het gaat of wisselen informatie uit over mooie plekjes.

Echt veel hebben de mensen niet aan ons bezoek. We zijn onderdeel van de karavaan, consumeren het gebied en laten zo nu en dan wat geld of een glimlach achter bij een winkeltje, een homestay of een tankstation.

Het verbaast me dan ook hoe hartelijk, gastvrij en liefdevol we telkens maar weer benaderd worden. Keer op keer worden schaarse producten zonder blikken of blozen aan ons overgedragen. De laatste drie sigaretten, een met veel werk geproduceerde ketting van abrikoospitjes, een bak soep met veel vlees….. Cultureel bepaald? Zelfs als iemand je het door hem afgehakte hoofd van je enige zoon komt brengen geef je hem de volledige gastvrijheid. Prachtige gedachten, niet? Toch is het raar, we hebben zo veel meer geld en kansen en vaak niets om terug te geven, behalve misschien een uurtje entertainment door iemand uit een andere wereld.

Wat een enorm cultuur verschil. Ik heb geen idee hoe mijn zus zou reageren als ik op haar trouwerij met acht toeristen kom aanzetten. Toch zijn we geen wezens van een andere planeet voor ze. Vijftig procent van de mensen hier is als gastarbeider aan de slag. Voornamelijk in Rusland. Terug komt wat geld en de kennis over andere gebruiken en gebieden.

We maken een omweg die ons langs de Afghaanse grens voert. Deze Wakhan corridor was ooit de grens tussen het Russische en Britse imperium. Tegenwoordig is het een belangrijke heroïneroute maar daar merken we allemaal niets van. Heerlijke plekjes om te kamperen na lange dagen op de wasbord wegen. Hier zijn onze motoren echt op zijn plek. Het diepe grind, dikke stenen en zand brengen ons steeds minder uit balans. Langzaam kan de kringspier soms even ontspannen  Het voorwiel zoekt zijn plek en doordat we de vaart er in houden is de generale richting rechtdoor ook als het evenwicht verstoord dreigt te raken. Learning by doing.

En dan lijkt het ineens bijna voorbij en zijn we onderweg naar Dushanbe. Daar waar het verschrikkelijk hete deel van onze reis begint. Tussen de veertig een vijftig graden door Oezbekistan en Turkmenistan. Dat stellen we graag nog even uit. Dus na veel wikken en wegen besluiten we de Bartang vallei door te rijden. De Bartang is de moeilijke optie qua weg, overstromingen en vooral het gebrek aan middelen en de verlatenheid in sommige stukken. Hier ben je echt op jezelf aangewezen.

Aan het eind van de dag rijden we, ik met knikkende knieën de vallei in. Het is een smalle vallei met links en rechts steile rotsen en puin hellingen. Het pad is oké maar ligt zo laag bij de weg dat de rivier het zal overnemen bij een kleine stijging. Al met al hebben we respect voor alles om ons heen. Je bent hier echt helemaal niets. De volgende morgen is de moed goed. We gaan het doen! Maar direct moeten we al stukken door de rivier. Best wel leuk en ondanks de natte voeten blijft de luchtfilter droog. In mijn hoofd borrelt toch de gedachte, is dit nou een goed plan? Onderweg vertellen verschillende mensen dat het makkelijk kan of absoluut niet omdat de rivier te hoog is. Als een paar Duitsers ons met witte gezichten vertellen dat hun auto bijna is weggespoeld rijden we nog een stukje door en neemt de onzekerheid toe. We stoppen en zitten tien minuten in de brandende zon te denken wat wijsheid is. Voor Els is het vooral de onzekerheid over haar benzineprobleem die haar de keuze doet maken ze rijd inmiddels 1:10. Ik denk alleen maar Laf, laf laf en chagerijnig draaien om.

We voelen ons verslagen, zo velen gingen ons met succes voor. Als we even staan uit te puffen komen twee motoren flink hard afgescheurd. We herkennen Stefan meteen, een enthousiaste Zwitserse muzikant die we al eerder tegen kwamen. Hij is nu met Marvin, een jonge Duitser die grijnst van oor tot oor.  Hij heeft de blubber op zijn bril en tanden zitten en beiden vertellen ons dat het geen probleem is en dat het het mooiste is dat ze hebben meegemaakt. Nou dat helpt niet maar ik ben overtuigd dat de terugweg de juiste is en blijft daar voorlopig bij. Vol gas scheuren we naar ons mooie plekje.

Update: Inmiddels zitten we al weer vier dagen vast in deze paradijselijke gevangenis. Gisteren was de weg heel even open maar na twee auto’s storten de boel weer in. De bruiloft was niet wat het beloofde te zijn. Te laat aangekomen en geen eten gekregen. Het is hier gezellig met de jongens. We delen ons schaarse eten en zitten de tijd uit tot de weg vrijgemaakt is.

Echt vervelen doen we ons niet: Stefan uit Zwitserland is een troubadour met een gitaar, dus zingen we s’nachts samen Amerikaanse blues en country songs. Verder proberen we Marvin te koppelen aan een leuk Pamiri meisje. Maken we grappen over 2 Duitsers en niet mee doen met onze deeleconomie en hebben een oogje op hun flinke salami. We bespreken de kwaliteit van onze drollen in verhouding met een overdosis abrikozen…

De winkels hier zijn vrij leeg maar we doen dagelijks missies met meer en minder succes. Marvin kwam eergisteren terug met 36 eieren en 16 zakjes noodelsoep. Els en ik gisteren met aardappels wortels uien sigaretten en snikkers. Vandaag pakken we onze spullen in… Erg klaar om te vertrekken inmiddels…

De rij met mensen die de vallei uit willen groeit. Goed voor een hoop kleine gesprekjes, slokjes bier, zakken abrikozen, gedroogde moerbeien, gebietste Pamiri tabak. Fluitsignalen kondigen nieuws aan over de weg.  Al een tijdje niets gehoord. Lets see…

Groeten Merijn