From Russia with love

Gisteren was het een maand geleden dat we vertrokken, wat vliegt de tijd voorbij! En tegelijkertijd lijkt het alsof we al heel lang weg zijn, wat kun je een hoop meemaken en een eind komen in een maand tijd. Morgen vertrekken we weer uit Nizji Novgorod, de leukste stad in Rusland waar we tot nog toe waren. Anders dan in Moskou en st. Petersburg zijn hier bijna geen toeristen en er heerst een open sfeer. Letterlijk en figuurlijk. Er zijn terrasjes en restaurants en bars hebben ramen waar je door naar binnen kan kijken in plaats van verborgen op kniehoogte. Het is heerlijk zomerweer, er wordt geflaneerd en de stad bruist. Een indrukwekkend Kremlin ligt boven op een berg, een wandeling eromheen levert weidse vergezichten over de machtige Volga op.

Het bevalt ons erg goed in Rusland. We wisselen pracht en praal af met bezoeken aan historische plaatsen, een Goelag museum en Stalins geheime bunker in Moskou. Alles gaat een beetje vanzelf, voelt bekend en toch anders. Mensen zijn erg vriendelijk en behulpzaam en gunnen je ook je privacy. Ze doen hun best ons te verstaan en het verbaasd me hoeveel mensen toch een woordje Engels en soms Duits spreken. Sommigen vinden het ook leuk te kunnen oefenen met ons, zoals het meisje vanmiddag in een restaurant die de Duitse taal zo mooi vind dat ze bijna een orgasme krijgt als ze ons Duits hoort praten zegt ze. Open en humor, dat maken we steeds vaker mee. Het eten is prima, vegetarisch ook, zelfs langs de weg, daar duurt het hoogstens wat langer voor we een menu uitgevogeld hebben. Er is altijd wel soep, salades, gevulde broodjes of pannenkoekjes met kool, aardappel of champignons, gebakken aardappelkoekjes of pelmeni, een soort ravioli.

De weg zelf is vooral oneindig, enorme afstanden zijn er te overbruggen. Het landschap is steeds hetzelfde. Een tweebaansweg met veel vrachtauto’s, ernaast berkenbomen en dennen, moeras, houten huisjes in verschillende kleuren en  staten van verval en de nodige gedenktekens aan WWII. Een tank, gevechtsvliegtuig, helikopter of obelisk. De grote patriottische oorlog is hier nog steeds van grote betekenis. De verliezen waren dan ook heel zwaar, ruim 20 miljoen soldaten en burgers, terwijl er in het achterland in de goelags ook nog eens 20 miljoen stierven. Tegelijkertijd hebben de Russen uiteindelijk gewonnen van de nazi’s en dat geeft een grote trots ondanks het grote lijden dat hiervoor nodig was. Het geeft stof tot nadenken, ook voor mij, de rol van Rusland tijdens WWII wordt bij ons toch wat onderbelicht vind ik. Zo heb ik wel vaker last van westerse propaganda ten aanzien van Rusland. De geldende vooroordelen heb ik in ieder geval nog niet gezien.

Toch heerst er ook een soort dualiteit, of een hang naar identiteit en nationale trots. Zo is er overal een groot beeld van Lenin en ook van Peter de Grote te vinden, zelfs Ivan de verschrikkelijke komt terug. De rol van Stalin wordt betwist, over dit gewetensconflict hadden we al gelezen in het boek “Stalin Verlosser of Onderdrukker”. In st. Petersburg is er veel pracht en praal van de tsaren en zijn de Romanovs teruggebracht naar het familiegraf. Deze stad wordt ook wel de city of Bones genoemd omdat hij door dwangarbeiders gebouwd is onder Peter de Grote waarbij vele mensen stierven. Dat geldt evenzo voor de prachtige metro in Moskou en andere steden, maar dan onder Stalin. Er is veel geleden voor de bouw van eigenlijk alle grote werken, infrastructuur en industrialisatie. Daarom moesten de goelags goed gevuld blijven leren we in het museum in Moskou. De geschiedenis is natuurlijk niet zo zwart wit en soms ligt de rol van dader en slachtoffer zijn dichtbij elkaar of wisselt zelfs van rol. Het zet ons allemaal regelmatig aan het denken.

De steden zijn modern, er zijn zeker veel blokken flats maar geenszins grauw, mensen willen net als wij een comfortabel leven en ik ben ook verbaasd dat we bijna geen bedelaars, alcoholisten of junkies in het straatbeeld zien. Dat terwijl we toch verschillende wijken in Moskou en st. Petersburg zien. Misschien dat het wereldkampioenschap voetbal er iets mee te maken heeft. Dan wordt er wel vaker het een en ander weggebuldozerd en opgepoetst. Iedere stad heeft een Kremlin en een hoop kerken met bijbehorende uienkoepels in verschillende kleuren. Zo wordt er druk gebouwd aan modernisering met bijbehorende bouwputten, kranen en gloort er toch om iedere hoek een gouden ui je tegemoet. Inmiddels hebben we de bussen Chinezen en Indiërs achter ons gelaten en krijgen we steeds beter een indruk van het echte Rusland. De grootsheid is in ieder geval goed voelbaar.

Vandaag hebben we onze route weer eens bekeken. Er zitten nogal wat onzekerheden en risico’s in. We kunnen Iran waarschijnlijk niet in omdat ze vlak voor vertrek hebben besloten geen motoren groter dan 250cc toe te laten. Dan missen we waarschijnlijk ook Turkmenistan. Het is allemaal niet zo gemakkelijk. De enorme afstanden en de aankomende verzengende hitte en leegheid van Kazachstan en Uzbekistan in combinatie met een kapotte waterfilter, weinig ruimte en een kleine actieradius wat betreft benzine leveren wat zorgen op. Maar ook dat hoort erbij en het is tegenwoordig steeds gemakkelijker actuele informatie te vinden op het internet. Tegelijkertijd kan dat ook wat verwarrend zijn. Ik heb berichten geplaatst op speciale fora en mensen die ervaring hebben gemaild. Hoe dichter we in de buurt komen hoe makkelijker het zal zijn mensen te treffen met informatie of medereizigers te vinden. We gaan het zien, stapje voor stapje.

Hier in Rusland in ieder geval geen probleem. Op de camping in Suzdal hebben we net gegeten als er twee grote motoren komen aangetuft. Ze dragen leren hesjes van een motorclub en spreken me aan terwijl Merijn de afwas doet. Ze zetten hun tent op en komen daarna met flessen drank kennis maken. Het zijn Andrej, exbeveiliger van Putin, zijn vrouw Katja, beveiliger op het vliegveld en de jonge Max, scientist die wapens ontwerpt in het leger, die net twee maanden zijn rijbewijs heeft. Alleen op reis kom je zo in contact met anderen.  En dat is het mooie van motorrijden, dat doorsnijdt alle lagen van de bevolking en levert een bijzonder soort broederschap op. Zeker hier in Rusland waar er iedere keer uitbundig gezwaaid wordt als nooit tevoren. Met een mix van Russisch en Engels hebben we een leuke avond met veel grappen. Andrej spreekt een paar woorden Frans en max Duits, allebei geleerd van pornofilms. Ze laten een filmpje zien van een motorfestival in de Caucasus waar ieder jaar 15.000 mensen op af komen en plaatsvindt in augustus. Ze zijn onder de indruk van onze reis en verzekeren ons dat ze zullen helpen als we problemen hebben. Ze zijn lid van een motorclub met duizenden leden en hebben dus overal contacten. We hoeven maar te appen. Max vraagt Merijn zijn jas te tekenen en de dag erna voegen ze de daad bij het woord en nemen ons mee naar een garage waar ze, terwijl we ontbijten, Merijns olielek en remvloeistof reservoir nakijken dat ook leeg is. Er is tevens een motor museum waar ook een motor staat van een Rus die 10 jaar heeft rondgereisd en 150 landen heeft bezocht. Het is een warm afscheid en ook deze ontmoeting geeft veel stof tot nadenken.